Doğuştan kaynaklanan dudak yarığı, dudakların oluştuğu 4 ila 7. haftalar arasında, çeşitli etkenlerle (genetik, çevre etkileri, radyasyon, kullanılan ilaçlar v.s.) gelişmekte olan dokularda birleşme olmamasından kaynaklanır.
Bebek, 5 kilonun üzerine çıktığı ve kan durumunun yeterli olmasıyla birlikte ameliyat edilebilir.
Genelde 3 aylık olduktan sonra ameliyat edilmesi tercih edilir; çünkü böylece anesteziye olan dayanıklılığı artmış olur.
Hafif bir çentikten, buruna ve ağza kadar uzayabilen aşırı büyük yarıklara kadar değişebilen tipte dudak yarıkları vardır.
Ameliyat:Dudağın yarık kısımları karşılıklı (kaslar mukoza ve deri ile birlikte) getirilip dikilir böylece hem fonksiyon olarak hem de estetik olarak düzgün bir şekilde ameliyat yapılır. Bu sırada dudakta burun tabanına uzanan büyük bir yarık varsa bu kısım da düzeltilerek burun tabanındaki açıklık kapatılır hatta burun kenarındaki şekil bozukluğunun önemli bir kısmı tamir edilir. Burun deliğindeki şekil bozukluğu bu ameliyat esnasında mümkün olduğu kadar düzgün hale getirilir. Ameliyattan sonra çocuk bir süre huzursuz olabilir. Çocuğun dikiş atılan bölgeye dokunmasını engellemek için bir ay süre ile kollarının özel bir kolluk ile bağlanıp kısıtlandırılması gerekecektir. Dudak üzerindeki pansuman bir-iki gün içinde değiştirilebilir.
Dikişler genellikle kendinden eriyen tipte dikişlerdir, bazen alınacak dikişler de olabilir. Bu dikişler de beş-yedi gün içinde alınacaktır. Ancak değişik durumlarda bu dikişlerin daha fazla kalması mümkün olabilecektir.
Ameliyat sonrası:
Ameliyattan birkaç hafta sonra dikiş hattın genişlemesi ve kızarması normaldir. Dikiş hattı zaman içinde solar; ancak hiçbir zaman tam olarak kaybolmaz. Bu hastaların tedavi sonrası erken ve geç dönemde takip ve kontrol edilmesi gerekir. Büyüme ve gelişme esnasında çocuğun dokularında da oluşacak değişme nedeniyle iki buçuk yaşını doldurduğunda dudak yarığı burnu dediğimiz burun deliğindeki şekil bozukluğunu düzeltmek gerekebilir.
Burundaki şekil bozukluğu erken yaşlarda düzeltilmez ise daha bozuk bir kıkırdak yapısı meydana gelebilecektir. Buradaki yapılacak ameliyat hiçbir zaman estetik bir burun ameliyatı değildir. Sadece burun uç kısmında ve burun deliklerinde kıkırdak yapısındaki bozuklukları düzeltmeye yöneliktir.
Yarık dudak-damaklı hastalar yarık tamiri sonrasında, özellikle kıkırdak dokuda varolan şekil bozukluklarına yönelik olarak çok seanslı revizyonlara ihtiyaç duyarlar.